Het is al 28 jaar geleden dat mijn toen 22 jarige broer verongelukte. Ik weet nog precies wat de impact daarvan was, op het gezin, de familie, vrienden en de verdere omgeving. En ik herinner me ook deze woorden van mijn ouders: Wat zijn we blij dat het niet de schuld van een ander was. Niet van de betrokken vrachtwagenchauffeur, niet van een moordenaar. En mijn broer was geen slachtoffer van zinloos geweld. Dat hadden ze namelijk nog veel erger gevonden.
Ineens worden we hier in Frankrijk opgeschrikt door heel veel geweld. Natuurlijk, er zijn een boel brandhaarden in de wereld en dagelijks sterven er onschuldige mensen. Maar de impact op mij is groter naarmate het dichterbij komt. Bij de aanslagen in januari in Parijs, op de redactie van Charlie Hebdo en later op de Joodse supermarkt, is er nog een ietsepietsie van een “reden” te bedenken: Misschien had de redactie wel een beetje minder moeten provoceren. En wat die supermarkt betreft: er is al jaren een harde oorlog tussen de Joden en de Palestijnen gaande. Maar deze keer zijn er aanslagen gepleegd met het doel om zoveel mogelijk onschuldige burgers te doden, mensen die niet in oorlog zijn, die een avondje willen ontspannen, in een restaurant, een theater of bij een voetbalwedstrijd. Honderddertig gezinnen zijn getroffen plus alle anderen die getuige waren van dit drama. En zelfs wij, in een rustig stadje als Die, merken de gevolgen ervan. Zo heeft de plaatselijke scholengemeenschap, met 700 leerlingen, nu politiebewaking. Wat een wereld! Even zijn we bang: Wanneer komt de volgende klap? Hoe kun je die ontwijken? Wat kun je nog wel en wat beter niet doen op dit moment? Maar zo kun je niet leven. En dan zeggen de Fransen: On continue, we gaan door.
Wijzelf gaan ook weer door. Op naar Valence, naar het ziekenhuis. Rien is de vorige keer al goedgekeurd en hoeft niet meer terug te komen. Ik moest nog wel een keer op herhaling, maar nu zegt ook de handenman dat het goed genoeg is. Een paar keer fysiotherapie, de spalk nog twee maanden dragen en “travail postural”. Ik versta pastoral en dat past eigenlijk wel in de context: er zelf voor zorgen, pastoraal werk dus. Dat klopt van geen kant. Gelukkig herhaalt de man het nog eens en dan versta ik het goed. Postural betreft de houding, met oefeningen moet ik de vinger recht zien te krijgen. Rien oppert nog dat hij wel een hamer heeft, maar dat vindt de handenman geen goed idee. Diezelfde middag wordt de spalk weer een stukje strakker gespannen, ik krijg er bijna spleetogen van.
Tussen de handenman en de spalkmevrouw moeten we drie uur overbruggen. Daarom rijden we naar het centrum van Valence. Het winkelcentrum zelf gaan we niet in, ik vind de gewapende militairen zeer confronterend. Maar we mijden niet het mooie restaurant Victor Hugo, met de prachtige schilderijen, het lekkere eten en het prettige sfeertje. Anderen ook niet, het zit er zogezegd bomvol. Alsof iedereen wil laten zien: Ons krijg je niet klein, on continue, wij gaan door met ons leven. Wel zien we een beveiliger, die op een onopvallende plek surveilleert. En in de bediening deze keer geen stagiaires, wel allemaal wat ouder personeel.
We genieten er van een heerlijk menu voor weinig geld. Omdat de Fransen gewend zijn om tussen de middag in een restaurant te eten, is het er druk. De omzet is dus relatief hoog en de prijzen zijn daardoor meer dan redelijk. De dagschotel is een blanquette de veau, een stoofschotel van kalfsvlees, eekhoorntjesbrood en wortel in een roomsaus. Het toetje van de dag is iets om na te maken: een bodem van frangipane, een soort amandelspijs, een gepocheerd peertje erop en daar overheen warme chocola met veel slagroom. Een calorieënbom, dat wel, maar het is echt smullen. Een glas wijn erbij, een kopje koffie na en een rekening van € 36,- voor twee personen.
Nog even via een bouwmarkt en dan weer terug. Rien is, nu het lichamelijke ongemak achter de rug is, weer alle dagen aan het klussen. En ik “rommel” in huis. Ruim 11 meter nieuwe gordijnen heb ik gezoomd, alle koffieapparaten en waterkokers ontkalkt, de vaatwassers gereinigd…allemaal klaar voor het nieuwe seizoen. On continue, ondanks de aanslagen in Parijs gaan we gewoon verder.
