Toen we net getrouwd waren, had ik niks met die feestdagen. We smeerden hem elk jaar naar Oostenrijk, waar we vaak met vrienden waren. Daarna kwam er een tijd dat onze wintersportvakantie verplaatst werd naar februari en dus vierden we ineens Kerst met familie. En het summum van geluk voor 2 hardwerkende mensen: een hele Tweede Kerstdag voor de open haard een boek lezen, een glas wijn erbij en simpel de restanten van de vorige dag opmakend. Ik ging de kerstperiode toen steeds meer waarderen. Nee, niet het vreetfestijn, maar vooral de sfeer, de verlichting op straat, in de huizen en overal de kerstversiering.
Daarbij vergeleken is het hier wel een saaie bedoening. Er komt wel wat meer verlichting in de straten en bij de huizen, maar het is niet mijn smaak: bont gekleurd of knalblauw gecombineerd met spierwit, of fuchsiaroze. En alles flikkert aan en uit. Ik houd meer van simpel, van buitenbomen met uitsluitend gelige lampjes erin, zoals die van ons. De buren vinden die trouwens ook heel erg mooi en bedanken ons dat ze ervan mee mogen genieten. We krijgen daarom net als vorig jaar weer een bakje met eigen gemaakte koekjes en chocolaatjes.… Die buren vertellen ons over de Franse “ Zwarte-Pietendiscussie”: In ieder gemeentehuis staat al sinds jaar en dag met kerst een kerststal, maar dat mag niet meer vanwege de multiculturele samenleving…We hebben er een hele discussie over.
De Fransen zijn, net als Nederlanders, Engelsen en noem verder maar op, allemaal schuldig aan slavernij. Dat beseffen we best, maar het waren wel onze voorouders. WIJ kunnen dat niet ongedaan maken en de geschiedenis met terugwerkende kracht herschrijven.
Nooit heb ik Zwarte Piet als een neger gezien, als een minder soort mens. Voor mij is hij hetzelfde als een clown in een circus, die een rol speelt en na de voorstelling zijn pakje uittrekt. Juist de discussie en vooral de manier waarop die gevoerd wordt, maakt de tegenstelling tussen mensen groter. Hou toch op!
En nu staat die kerststal hier in Frankrijk symbool voor het katholieke geloof. Mijn buurman is niet eens katholiek, maar windt zich erover op, over dat “zijn” symbool, dat wat voor hem hoort bij Kerstmis, nu moet wijken, omdat het andere geloven uit zou sluiten. En net als in Nederland ontstaat hier nu een discussie over jodenkoeken, negerzoenen etcétera. Als ik zoiets eet, heb ik daar geen enkele bijgedachte bij. Maar juist de discussie erover wekt weerzin bij me op.
Hetzelfde onderwerp komt aan bod op kerstavond. Onze Franse vrienden hebben typisch Mediterraan gekookt en Nicole heeft allemaal dingen uitgezocht waarvan ze denkt dat wij die niet kennen. Ze heeft er een oud, beduimeld kookboek voor geraadpleegd, La Bonne Cuisine. Eli heeft de borrelhappen verzorgd voor bij de apéro. Zoals we gewend zijn, gaat de schaal achter elkaar rond en wij zijn al bijna vol gegeten, voordat de echte maaltijd begint. We beginnen met hét Franse voorgerecht met kerst, de Foie gras, de vetgemeste lever van een eend. Vlakbij ons zit een boerin die een eendenfokkerij heeft. Ze voedt de beesten op een natuurlijke wijze, de lever is voor haar een bijproduct. Dat durven we dus met een gerust hart te eten. Gebakken, samen met peertjes is het echt een lekkernij.
Daarna komt er een schaal met tagliatelle binnen. Er zitten schijfjes van een witte worst in, boudin, bloedworst, het enige dat ik absoluut niet lust(te). Ik laat me niet kennen. Maar eerlijk is eerlijk, dit is een heerlijke combinatie. Daarna komt er een schaal cardon op tafel. Dat kennen we niet, het woord staat ook niet in de Dikke van Dale die we op de mobiele telefoon hebben geïnstalleerd. Eenmaal thuis zoeken we het op Internet op: het is kardoen, een distel, verwant aan de artisjok. Een wintergroente die vooral in het zuiden van Frankrijk wordt gegeten. Overal in de tuinen zie je ze staan, ingepakt in karton. Dat is om – net zoals bij witlof- ervoor te zorgen dat de stammen mooi wit blijven. En het beschermt tegen de vrieskou.
Daarna wordt er een hele schaal met dijen van cailles geserveerd. Dat zijn kwartels, die speciaal hiervoor gefokt worden. Het is allang niet meer zo dat Fransen hier zomaar de vogels uit de lucht schieten, dat is strikt verboden. Niet alleen krijg je dan een megahoge boete, je geweer en jachtvergunning wordt ook afgepakt. Maar goed, de magere dijen smaken lekker, al heb ik wel moeite met de gedachte dat er voor zo’n schaal misschien wel 20 vogeltjes zijn gedood.
Een Franse maaltijd is natuurlijk niet compleet zonder een kaasplateau. Speciaal voor de kerstdagen zijn er nu kleine potjes te koop met vijgenjam en kweepeer, voor bij de geitenkaas en de roquefort. Eli en Nicole hebben er altijd nog Fromage Blanc bij, de potjes kwark, maar ik ben al eerder wijs geworden, weet dat het echte dessert dan nog gaat komen. Dat is ook traditioneel, een Buche de Noël, wat wij een boomstam noemen. Voor 5 gasten staan er maar liefst 2 op tafel en je komt er niet onderuit: van beiden moeten we proeven. En dan komt er ook nog een schaal met meringues op tafel. Uiteraard wordt het dessert geserveerd met de Clairette de Die, ook weer 2 soorten.
Een van die Clairettes is heel bijzonder, de Cremant de Bordeaux. Dat is een rosékleurige, mousserende wijn, gemaakt op de traditionele manier van de Clairette, maar met druiven van de Merlot uit de Bordeaux ( waar men een grote wijngaard heeft gekocht).
En dat was het eind van een avond- en buikvullend programma.
Op Eerste Kerstdag zelf eten we in La Petite Auberge, het restaurant waar we ook in 2001 waren, toen we net 6 weken in Die woonden en nog niemand kenden. Terwijl andere restaurants hun prijzen deze dagen verdubbelen is het hier zoals altijd. We kunnen kiezen tussen een 3 of 4 gangenmenu en het zijn beschaafde porties.
De daarop volgende dagen is het regime voor ons, even pas op de plaats met al het voedsel. Nog even en dan komen de oliebollen er weer aan. Er worden 2 pakken meel speciaal voor ons uit Nederland gebracht, samen met de uitnodiging om bij de vervoerders het Oude Jaar uit te zitten en het Nieuwe Jaar te beginnen. En daarna wordt het weer even leven op water en brood….
Tot besluit een prachtige uitspraak van Boeddha:
Duizenden kaarsen kunnen met één kaars worden aangestoken. De kaars zal er niet korter door gaan branden. Ook geluk wordt niet minder als je het met anderen deelt.
Ik wens u heel veel geluk in 2015!